“Herfst in je hoofd: waarom we soms behoefte hebben aan terugtrekken”

Seizoensgebonden vitaliteit en emotionele ritmes.

De herfst is het seizoen van oogsten, loslaten en opruimen.

De natuur vertraagt, het licht verandert, de kleuren worden dieper. Bomen laten hun bladeren vallen, niet uit zwakte — maar als voorbereiding op de winter.

Toch voelen veel mensen zich in deze periode juist onrustig of neerslachtig. Alsof hun energie wegebt, hun focus verdwijnt of hun stemming wat donkerder wordt. Alsof er — naast de donkerte buiten — ook een donkerte in hun hoofd ontstaat.

Laten we eens kijken hoe je daar mee om kunt gaan, want je bent zeker niet de enige! De winterdip is bekent (en bij sommige mensen begint die al in de herfst).

🌿 Het ritme van de natuur leeft ook in ons

We vergeten het soms, maar we zijn onderdeel van de natuur. Ons lichaam, ons zenuwstelsel, onze energie: ze bewegen mee met de seizoenen. Waar de zomer draait om groei, expansie en buiten zijn, nodigt de herfst uit tot loslaten en opruimen. Als voorbereiding op de winter, waarin we vertragen, reflecteren en naar binnen keren.

Veel mensen voelen in deze tijd van het jaar:

• minder behoefte aan sociale drukte,

• meer behoefte aan rust, warmte en geborgenheid,

• en een groter verlangen naar stilte of bezinning.

Dat is niet vreemd — het is natuurlijk. Net zoals de natuur zich voorbereidt op een rustperiode, heeft ook ons lichaam die fase nodig om energie te bewaren en balans te herstellen.

🌬️ Waarom terugtrekken soms nodig is

In onze maatschappij leren we vooral doorgaan. Altijd presteren, plannen, productief zijn (ongeacht welk seizoen het is). Maar de natuur werkt cyclisch — en wij dus eigenlijk ook.

Terugtrekken betekent niet dat er iets mis is met je. Het betekent dat je lichaam en geest signaleren dat het tijd is om te vertragen. Zodat je kunt herstellen van wat was, en ruimte kunt maken voor wat komt.

In de herfst van je hoofd voel je misschien:

• een afnemende energie,

• een verlangen naar stilte of eenvoud,

• of een gevoel dat je “niet meer zo mee kunt” met het tempo van buiten.

Dat is geen tekort, maar een natuurlijke beweging van binnen naar buiten. Terugtrekken is geen vlucht, maar een vorm van zelfbehoud.

🧠 De invloed van licht, hormonen en ritme

Er is ook een fysiologische kant aan dit verhaal. Door het korter worden van de dagen verandert de hoeveelheid licht die we binnenkrijgen. Dat heeft direct invloed op ons bioritme, onze melatonineproductie (slaaphormoon) en serotonineniveau (gelukshormoon).

Kort gezegd: minder licht betekent dat je lichaam automatisch meer rust zoekt. Je hersenen sturen signalen om te vertragen, die we vaak verwarren met “lusteloosheid”.

Maar als we onszelf toestaan dat ritme te volgen, voelen we vaak dat er onder die traagheid iets heel waardevols zit: ruimte voor rust, inzicht en herstel.

🌸 Hoe je met de herfst in je hoofd kunt omgaan

In plaats van jezelf te forceren om “gewoon door te gaan”, kun je leren meebewegen met dit natuurlijke ritme.

Hier zijn wat ideeën:

1. Vertraag bewust

Laat je tempo zakken waar dat kan. Dat hoeft niet groots: een rustiger ochtend, een rustige wandeling, een weekend zonder plannen kan al verschil maken. Of al heel klein, net iets rustiger je kopje thee inschenken.

2. Zoek warmte en geborgenheid

Creëer momenten van zachtheid: een kop thee (of warme choco), een goed boek, kaarsjes, lichten wat dimmen in de avonduren of een lekker dekentje (of warm bad/douche). Warmte helpt het lichaam te ontspannen, letterlijk én emotioneel. Kleed je ook passend. Doe op tijd je winterjas weer aan en bescherm je keel en je hals (die leuke sjaal mag weer!!)!

3. Eet volgens het seizoen

Kies voor verwarmend, voedzaam eten — soepen, stoofpotjes, pompoen, erwtensoep, kruidige thee. Dat helpt je lichaam om op natuurlijke wijze in balans te blijven. De groente en fruit van het seizoen is wat de natuur logischerwijs biedt (appels, peren, pompoenen bijvoorbeeld).

4. Reflecteer in plaats van rennen

De herfst nodigt uit tot bezinning: wat wil ik meenemen naar de winter, en wat mag ik loslaten en achterlaten in de herfst? Schrijven of wandelen kan helpen om gedachten te ordenen.

5. Wees mild voor je energie

Sommige dagen zal je minder doen, en dat is prima. Herstel gebeurt niet in drukte, maar in rust en ontspanning.

🍁 De waarde van terugtrekken

Terugtrekken is niet hetzelfde als afsluiten. Het is de keuze om even dichter bij jezelf te komen.

Wanneer we dat toestaan, ontstaat er iets moois: innerlijke rust, helderheid, nieuwe energie. Zoals de natuur na de herfst weer ontwaakt, zo herontdekken ook wij onze levenskracht als we de tijd nemen om stil te staan. Misschien is de herfst in je hoofd dus geen last, maar een uitnodiging — om te luisteren, los te laten en opnieuw op te laden.

✨ Tot slot

De herfst herinnert ons eraan dat vertragen óók groei is. Dat stilte niet leegte is, maar een vorm van voorbereiding.

Je hoeft niet altijd te bloeien om goed te zijn. Soms is rust nemen het meest productieve wat je kunt doen.

“The trees are about to show us how lovely it is to let things go.” 🍂

👉 Wil je leren hoe je beter meebeweegt met jouw natuurlijke ritme — fysiek, mentaal en emotioneel? Als psychodynamisch therapeut en vitaliteitscoach help ik je om de signalen van je lichaam beter te begrijpen, spanning los te laten en te leven in balans met jezelf én de seizoenen.

Meer info: www.praktijkviamea.nl | info@praktijkviamea.nl