Voor wie?
Doordat ik werk met (een combinatie van) verschillende psychodynamische en vitaliteitscoaching technieken kan ik met veel verschillende hulpvragen werken. Daarnaast benader ik de hulpvraag (en de persoon die deze stelt) altijd in zijn geheel (holistisch, integraal en psychodynamisch), dus zowel mentaal, emotioneel, lichamelijk als spiritueel (zingeving).
Negatieve gedachten
Onderzoekers noemen wisselende hoeveelheden van het aantal gedachten dat we hebben per dag, van 40.000 tot wel 120.000! 80% daarvan zouden dezelfde gedachten zijn als de dag ervoor en tot wel 90% is inefficiënt of zelfs negatief. Wanneer je dan wat vast komt te zitten in je eigen gedachten is het begrijpelijk dat dit een (zeer) negatieve invloed kan hebben. Met verschillende technieken kunnen we daar iets aan veranderen. Daarbij kunnen we werken aan een positievere mindset (dmv RET en NLP), maar ook het leren (ver)plaatsen van je aandacht. Het is namelijk echt niet nodig dat je al de gedachten die jouw brein weet te produceren ook volgt (zelfs beter van niet gezien de hoeveelheid en negativiteit die daarin schuilt). Helaas worden we door de maatschappij waar we in leven erg met ons aandacht naar ons hoofd getrokken, zelfs zoveel dat het kan gebeuren dat je voornamelijk met de je aandacht vanuit je hoofd gaat leven. En met 40.000 tot 120.000 gedachten per dag, is dat niet de meest rustige plek om te zijn met aandacht. Als dat allemaal meekrijgt word je daar behoorlijk onrustig, gestrest en mogelijk gedeprimeerd van.
Ben je opzoek naar innerlijke rust? Dan is je hoofd de laatste plek waar je dat moet gaan zoeken!
Door te leren leven met je aandacht vanuit je lijf, kan je je leren richten op de stilte in jezelf, wat zal helpen in het verkrijgen van meer rust (ook in je hoofd). Want ook voor je hoofd is het niet fijn als je met je aandacht daar steeds bent. Daar raakt je hoofd wat overbelast van (met verschillende klachten als gevolg). Daarnaast mist de rest van je lichaam dan jouw aandacht. Je lichaam geeft je de hele dag door verschillende signalen, zodat jij goed voor jezelf kan zorgen. Maar als je daar met je aandacht nooit echt bent, dan mis je waarschijnlijk veel van deze signalen (met ook weer mogelijke klachten als gevolg...).
Stress en Burn-out
Stress wordt vaak omschreven als iets wat we vooral niet willen in ons leven. Maar een leven zonder stress is niet mogelijk. Wij hebben namelijk stress nodig om tot actie te komen. Stress is simpelweg een reactie op een verandering. Het zet ons (of iets in ons) aan tot actie, om zo goed als mogelijk om te gaan met deze verandering en zo nodig erop aan te passen. En dan gaat het over alle veranderingen in en om ons heen, van heel klein tot heel groot. Bijvoorbeeld een virus of bacterie. Dit wordt opgemerkt door ons lichaam met stress als gevolg. Er wordt een natuurlijk overlevingsmechanisme geactiveerd, en dat is maar goed ook. Ook wanneer er plotseling iets gebeurt of er veel op het spel staat, zorgt stress ervoor dat we dan in een staat van paraatheid komen. Doordat het de aanmaak van stresshormonen activeert (adrenaline en cortisol). Je ademhaling versnelt, je hartslag stijgt, je spieren spannen zich, je bent alerter en meer geconcentreerd. Je bent klaar om te reageren op dat wat er is. Dit stresssysteem is dus belangrijk voor onze overleving. Dus een stressloos leven...nee, dat zal niet goed aflopen.
Deze vorm van stress is Acute stress. Het is een kortdurende effectieve reactie op dat wat er nodig is. Waarna het lichaam zich weer in de ruststand kan zetten en het lijf weer in staat is tot herstel en onderhoud.
Zolang inspanning (actie) en rust (herstel en onderhoud) goed met elkaar in balans zijn, is stress gezond en nuttig.
Wanneer deze balans er niet (meer) is en er geen sprake is van kortdurend, dan hebben het over Chronische stress. En ja, dát is iets wat we vooral niet willen of in ieder geval zoveel als mogelijk moeten beperken in ons leven. Bij Chronische stress is de balans tussen inspanning en rust verstoort geraakt. In het begin merk je dat nog niet meteen. Net zoals bij Acute stress kan je dat best wel even aan en vang je dat goed op. Je hebt daar wel reserves voor. Maar wanneer er onvoldoende rustmomenten zijn, zal dit overgaan in roofbouw, het gaat op den duur meer vragen dan je beschikbaar hebt. En dat ga je merken. Je lichaam geeft met signalen aan rustmomenten nodig te hebben, eerst subtiel (wat mensen nog wel eens geneigd zijn te negeren, gewoon maar door te gaan), maar daarna steeds heftiger. En wanneer iemand dan toch blijft doorgaan (vanuit het idee dat het niet anders kan, moet of wel beter zal worden) zullen er meer klachten komen, met uiteindelijk burned-out als gevolg. Je bent op, hebt (bijna) niets meer over. Je lichaam drukt als het ware op de noodknop. Nee, dit willen we niet!
Zoals er al stond gaat het vooral om de balans. De balans tussen inspanning (actie/stress) en rust (herstel en onderhoud). En met rustmomenten bedoel ik niet alleen je slaap. Want met (gemiddeld) 8 uur slaap heeft je lichaam onvoldoende herstel- en onderhoudstijd. Ook overdag heb je dus rustmomenten nodig. Niet in de vorm van slaap, maar ontspanning. Om te kunnen herstellen van een (bijna) burn-out of een periode van veel stress, gaan we aan het werk om de balans weer te herstellen. Je lichaam zal eerst tijd nodig hebben om achterstallig onderhoud te kunnen plegen. Meer rust en ontspanning is dus vaak stap 1. Daarna gaan we kijken naar de oorzaken van de disbalans, het omgaan met stress(situaties) en je leven weer goed en duurzaam in balans krijgen. Dit met behulp van verschillende technieken (net wat passend is in de situatie).
Negatief zelfbeeld
Ons zelfbeeld is het beeld wat we hebben over onszelf. Daarin is wel een verschil tussen ons uiterlijke zelfbeeld (hoe we ons tonen aan anderen) en ons innerlijke zelfbeeld (wie we van binnen echt zijn). Deze twee zijn niet altijd gelijk aan elkaar. Vaker tonen we naar anderen niet onze ware innerlijke zelf, maar een gunstigere versie daarvan. Een versie van onszelf dat hoopt op acceptatie, waardering, erkenning en erbij kunnen horen. Dit is bijvoorbeeld wat je veel ziet gebeuren op social media. Maar daarachter schuilt het innerlijke zelfbeeld. Alleen bij mensen waarbij we ons helemaal veilig voelen tonen we (meer van) onze ware zelf.
Ons zelfbeeld kan zowel neutraal of zelf positief als negatief zijn. Dit wordt gevormd door verschillende dingen, zoals ervaringen, opmerkingen van anderen en je opvoeding. Het gezin waarin je bent opgegroeid heeft de eerste (en daarmee vaak een grote) impact op de vorming van je zelfbeeld. Dit wordt bijvoorbeeld beïnvloed door het zelfbeeld dat je ouders zelf hadden. Hoe de dachten over dingen en reageerden op situaties en op jou. Maar naarmate jij ouder werd, kwamen er steeds meer mensen en ervaringen die hebben bijgedragen aan de vorming van je zelfbeeld; leraren, klasgenoten, vrienden, relaties, enz.
Zelfbeeld is voor een groot deel een mindset. De manier waarop we denken over onszelf en over hoe we zouden moeten zijn. Daarin kunnen angstgedachten en/of negatieve overtuigingen een grote impact hebben. Overtuigingen over hoe we eruit zouden moeten zien, hoe we ons zouden moeten gedragen, hoe je moet reageren of de angst of we wel goed genoeg zijn. Dit alles kan ervoor zorgen dat je je op een bepaalde manier gaat gedragen, met als doel te voorkomen dat je wordt afgewezen, je waardering krijgt, erbij kan horen, enz. Dit uiterlijke zelfbeeld kan dan steeds verder af gaan staan van je echte innerlijke zelf. En dat is hard werken om vol te houden. Het wordt een soort masker voor de buitenwereld, maar niet eentje waar je gelukkig van zal worden.
Om je zelfbeeld weer positief te krijgen ga ik je helpen om weer tot je echte zelf te komen. Dat je alle facetten van jezelf gaat leren kennen en begrijpen. Zonder oordeel, omdat alle facetten zowel positief als negatief kunnen werken.
Het gaat niet om het oordeel dat je hebt ten opzichte van jezelf, maar om acceptatie van je volledige zelf en het vermogen daar met compassie naar te kunnen kijken.
Vanuit daar kan je dan gaan werken aan een steeds positiever zelfbeeld. Het gaat er niet om dat alle facetten foutloos of perfect zijn, dat is namelijk niet mogelijk (en weer een oordeel, wat we juist niet wilden). Je kan jezelf leren kennen en leren accepteren en daarnaast ook nog doelen hebben voor jezelf. Acceptatie betekent niet dat je alles goed vindt, het betekend dat je kan erkennen wie je bent, wat dat inhoudt. Dit gaat ervoor zorgen dat je zelfvertrouwen gaat groeien, je beter in je vel komt te zitten, dat je uiterlijke zelfbeeld en innerlijke zelfbeeld meer in lijn komen met elkaar, je meer energie zal ervaren (omdat je geen energie meer hoeft te verspillen aan angstgedachten en negatieve overtuigingen over jezelf). Je bent niet zo meer bezig met je (negatieve) gedachten waardoor je meer kan leven in het moment en je kan focussen op de goede dingen in je leven.
Onzekerheid
In het klein maakt iedereen dit mee. Onzekerheid over gebeurtenissen, puur omdat je niet altijd alle informatie vooraf kan weten of alle controle kan hebben over alles om je heen. Stel je voor dat je een schoolreisje plant voor je klas, maar dat de weersvoorspelling geen zekerheid geeft voor mooi weer. Je weet dus niet of het droog blijft of je met de klas door de regen moet. Dat soort onzekerheid kan ongemakkelijk of zelfs stressvol zijn, maar ontkomen we dus ook niet helemaal aan. Dit soort onzekerheid hoort dus bij het leven. Ook bij de grotere beslissingen in je leven; een relatie aangaan, verhuizen, van baan wisselen, proberen zwanger te worden tot aan wat je wilt als avondeten.
Deze kleine tot grote twijfels zorgen naast onzekerheid en stress ook voor uitdaging, spanning en wat avontuur in je leven.
Nu is deze mate van onzekerheid dus niet perse schadelijk of belemmerend, het kan wel stressvol zijn. Zeker wanneer je te maken krijgt met meerdere grote beslissingen/gebeurtenissen (live-events) tegelijk of na elkaar. Dat geeft dan veel stress voor een langere tijd, wat kan leiden tot roofbouw op je lichaam en uiteindelijk zelfs burn-out problematiek (dus geniet er van met mate zeg maar).
Naast onzekerheid bestaat er ook onzeker zijn. Dit heeft vooral te maken met onszelf. Het twijfelen over jezelf (ben ik wel goed genoeg), je capaciteiten (doe ik het wel goed genoeg), je uiterlijk (zie ik er wel goed genoeg uit). Dit soort onzekerheden komen voort vanuit angst en zijn hebben vaak een oorsprong in de vroegere jeugd. Vaak is er ook een link naar een negatief zelfbeeld of verstoorde verbindingen in het gezin van herkomst (je ouders). Dit onzekerheid is voor een deel normaal, vooral in de pubertijd zijn we erg onzeker en twijfelen we aan onszelf. Het is complexer wanneer deze onzekerheid voortkomt vanuit trauma of gemis aan erkenning of liefde in je opvoeding (hechtingsproblematiek). In dit geval kan iemand er meer last van hebben en is het ook hardnekkiger en soms moeilijk om er zelf vanaf te komen. Doormiddel van verschillende technieken kunnen hier wel goed mee werken. Door te onderzoeken wat de oorzaak is van je angsten kunnen we de oorzaak aanpakken. Daarnaast werken we aan het versterken van het beeld dat je hebt van jezelf. De mate waarin je jezelf kent, begrijpt, accepteert, om zo tot een positiever zelfbeeld te komen.
Spanningen en Angsten
In de basis iets heel normaals. We hebben vier basis emoties; blij, boos, verdriet en angst. Iedere emotie hebben we voor een reden, ze hebben alle vier hun eigen rol en functie. Samen met de IK (gewoon jijzelf) vormen ze het team van 5 waarmee je de wereld waarneemt en ervaart. Je kan dit team zien als 4 teamleden (de emoties) en een teamleider (de IK). Ieder teamlid (emotie) ervaart de wereld op zijn eigen manier en reageert ook op een eigen manier. Zo hebben ze allemaal hun sterke kanten, maar ook hun keerzijdes:
'Blij' ziet de wereld als een plek vol leuke kansen en mogelijkheden, is snel enthousiast en pakt graag aan. De keerzijde van 'Blij' is dat hij het liefste op alles wat leuk lijkt ja roept, zonder te bedenken of dat ook verstandig is of goed voor jezelf. Wanneer je daarbij stilstaat voel je een lichte (vaak fijne) energie.
'Boos' bewaakt je grenzen, maar is ook passie, ergens vol voor kunnen gaan of kunnen staan. Je principes, normen en waarden en het bewaken ervan. De keerzijde kan zijn dat 'Boos' wat door kan slaan. Het heeft een krachtige, soms explosieve energie, die vooral in je spieren gaat zitten. Wanneer 'Boos' het alleen voor het zeggen heeft kan een conflict snel uitlopen op een gevecht bijvoorbeeld.
'Verdriet' heeft vooral al functie om te verwerken en los te laten. Het is een uitlaatklep. Nadat je iets hebt kunnen accepteren, volledig kan toelaten, kan je vervolgens een plek geven of achter je laten. En dat gaat meestal gepaard met het loslaten van emoties, via verdriet. De energie is vaak wat traag en zwaar. De keerzijde is dat het soms eng lijkt, waardoor je ertegen in weerstand kan gaan, waardoor je niet loslaat.
En daar is dan nog 'Angst', met als grootste functie overleving en behoeden voor gevaar. Alles wat ooit een gevaar voor je is geweest, in welke vorm dan ook (mentaal, emotioneel of fysiek), wordt opgeslagen als een herinnering. 'Angst' beheert als ware je overlevingssysteem/stresssysteem. Altijd alert op op de wereld om je heen, op zijn hoede voor mogelijk gevaar of dreiging. Weerhoud je ervan. En dat is nuttig en enorm nodig. Maar de keerzijde is dat 'Angst' wat ontregelt dan raken. Zeker wanneer er jeugdtrauma's in het spel zijn. 'Angst' heeft uit die jongere periode dan al veel dingen opgeslagen die een dreiging waren voor jou als kindje. Heeft daar strategieën op ontwikkelt om je te behoeden voor gevaar en je staande te houden in de situatie. Dingen die voor een klein kindje levensdreigend kunnen voelen (geen liefde krijgen, niet (genoeg) gezien, gehoord, ondersteund of erkend worden door bijvoorbeeld je ouders) zorgen dan voor sterk ontwikkelde strategieën. Denk aan pleasen, controle houden, alles zelf moeten doen, geen hulp durven vragen, acting out, enz. 'Angst' heeft veel herinneringen, maar een beperkt tijdsbesef. Jaren later, je bent volwassen geworden, leer je de wereld anders zien en begrijpen. Maar 'Angst' denkt nog steeds dat dezelfde dreigen actueel zijn, dus houdt 'Angst' je strategieën ook actief. Dan raakt 'Angst' ontregelt en reageert niet meer passend op de actuele realiteit.
Dit kan er dan voor zorgen dat je last krijgt van veel spanningen en angsten. Wat dan vaak nodig is om het 'Angst-systeem' weer in balans te krijgen is vaak tweeledig. Aan de ene kant is het helpend om de eventuele trauma's wat het 'Angst-systeem' heeft ontregelt te gaan verwerken, om ze zo los te laten. Daarnaast het overwinnen van de irreële angsten, door ze onder ogen te komen en nieuwe/helpende strategieën ontwikkelen. Succeservaringen helpen 'Angst' weer in balans te komen, doordat hij dan ervaart dat de opgeslagen dreigen, niet werkelijk dreigend meer is.
Verlies en Rouw
Verlies en rouw zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden; het een is het gevolg van de ander. Verlies is het ervaren van het kwijtraken van iets of iemand. Dit kan heel groot zijn wanneer iets of iemand heel belangrijk voor je was. Of heel klein wanneer dit niet het geval was.
Na een verlies komt iemand in een rouwproces. Maar wanneer je een verlies ziet aankomen (zoals bij een afscheidsmoment of het overlijden van iemand na een ziektebed) start het rouwproces gedeeltelijk al voor of tijdens het verlies. Het rouwproces bestaat uit 4 fases. Bij ieder verlies, hoe groot of klein dan ook, doorloop je deze fases. Hoe lang de fases duren of hoeveel impact of moeite je hebt met een fase is heel afhankelijk van de situatie. Hierbij spelen verschillende facetten een rol, zoals welke emotionele verbinding had je met datgene wat je ben verloren, wat was de impact of rol van datgene in jouw leven, hoelang was datgene al in jouw leven. Dus kortgezegd; hoe belangrijk was datgene voor jou?
De 4 fases van het rouwproces hebben allemaal een eigen functie, maar zijn niet geheel los van elkaar te zien. De fases overlappen elkaar vaak, maar worden wel altijd op deze volgorde doorlopen. Een volgende fase kan ook alleen goed worden gestart en doorlopen, wanneer een vorige fase is ook goed doorlopen wordt. Het belang van het goed doorlopen van het hele rouwproces, is dat mensen daarna weer op een goede manier door kunnen met hun leven. Het zal er niet voor zorgen dat je het verlies zal vergeten (en dat hoeft ook niet), maar wel dat je het een plek kunt geven en er berusting in kunt vinden.
Fase 1 = Acceptatie
Hier ontstaat vaak verwarring. Acceptatie betekent niet dat je het leuk of goed vindt wat je bent verloren, maar het betekent dat je je erbij neer kunt leggen. Dat je kunt accepteren dat dit de werkelijkheid is. Dat je iets kwijt bent geraakt wat niet meer terug zal komen. Dat je de werkelijkheid kunt aanvaarden zoals die feitelijk is. In wat complexere situaties kan dit de fase zijn waarin mensen vast kunnen zitten. Ze kunnen/willen het verlies moeilijk (of niet) accepteren. Soms omdat ze de situatie niet eerlijk vinden, als er gedachtes zitten als 'had ik maar...' of 'dit kan toch niet...' of 'als...dan...', als het verlies heel plotseling kwam of als de omstandigheden rondom het verlies of iemands leven complex was/is. In deze situaties spreek je dan ook over complexe rouw. Dit maakt het ook ingewikkeld om te zeggen hoelang deze fase duurt, dit kan 1 seconde zijn maar ook jaren duren. Zeker wanneer dit heel lang duurt en iemand erin lijkt te blijven hangen is het goed om daar hulp bij te zoeken. Zo kan ik dan helpen met het acceptatieproces en zo het rouwproces weer door laten gaan.
Fase 2 = Voelen
Bij verlies horen emoties. Logischerwijs denken veel mensen meteen aan verdriet bij rouw, maar dit kunnen alle emoties zijn. De 4 basisemoties zijn Blij, Bang, Boos en Bedroeft. Maar onder iedere basisemoties hangen een heleboel gevoelens. Het is goed om te beseffen dat binnen het rouwproces verschillende emoties kunnen spelen, sommige logischer dan andere. Dit maakt het soms ook lastig, bijvoorbeeld wanneer iemand na het verlies van een dierbare opluchting voelt. Iemand kan zich daar dan weer schuldig over gaan voelen. Ook zie ik vaak boosheid, om verschillende redenen. Weet dat dit allemaal mag en normaal is. Het wegstoppen of blokkeren van emoties heeft niet veel zin. Dat kost namelijk veel energie en zorgt er in de meeste gevallen niet voor dat de emotie ook verdwijnt. Daarnaast is het ook vaak niet de emotie die pijn doet, maar vooral de weerstand die we ertegen inzetten. Een emotie tegenhouden doen we voornamelijk met onze spieren of het stoppen met ademen, we zetten het op slot (en dat doet pijn). Zie een emotie als een golf van de zee. Wanneer je deze tegen probeert te houden moet je daar veel moeite voor doen (als dat al lukt). Deze fase kom je goed door wanneer je de golven van emoties kunt aanvaarden, toelaten en verdragen. Het kan helpen om weten dat emoties nooit allemaal tegelijk zullen komen, zo werken ze niet. Vaak komen ze om de beurt en als je ze echt kan laten 'stromen', zonder weerstand en met je aandacht even bij die emotie, dan duren ze vaak niet zo heel lang (5 - 20 seconden). Blijf rustig ademen en richt je aandacht op het voelen. De golf zal dan ook weer weggaan. Daarna komt vaak even rust, waarna er misschien weer een volgende golf kan komen. Net zolang tot er rust en kalmte overblijft. En nee, dat hoeft echt niet 24 uur per dag, juist niet. Je mag het echt af en toe parkeren of even afleiding zoeken, anders wordt het wat veel. Maar weet dat emoties pas echt weggaan door het te laten stromen en dus te voelen. Neem daar je momentjes voor (alleen of samen met iemand). Het je hier moeite mee, weet dan dat dit goed te leren is. Hier kan ik je dan bij helpen. Mensen die vastlopen in fase 1 kunnen daar wel emoties bij ervaren, daar zie ik vaar boosheid. De rest van de emoties komt pas echt vrij wanneer het accepteren lukt.
Fase 3 = Schakelen en aanpassen
Deze fase staat in het teken van de verandering in je leven die het verlies met zich meebrengt. Hoe groot de verandering is, is weer afhankelijk van de impact die datgene wat je verloren bent had in jouw leven. Misschien verlies je een naaste en leef je vanaf dat moment opeens alleen. Dat is een grote verandering die veel schakelen van je zal vragen. Vaak wordt het eerste jaar na het verlies anders ervaren dan het tweede jaar. Het eerste jaar ga je namelijk alles voor het eerst ervaren zonder datgene wat je bent kwijtgeraakt (verjaardagen, feestdagen, seizoenen, vakanties, alles). Het tweede jaar zie je dat meer aankomen, wat er soms voor zorgt dat het gemakkelijker is, maar bij sommige dingen ook juist niet. Ook je omgeving moet schakelen en aanpassen en voor iedereen is de mate daarvan persoonlijk en dus anders. De eerste periode zal je merken dat je omgeving nog erg met je meeleeft en je daar in actief zal bijstaan (iedereen zit nog in de beginfase van het rouwproces). Maar na verloop van tijd gaat dit minder worden en besef dat dit niet persoonlijk is. Voor iedereen gaat het leven door en dan gaat de aandacht weer naar iets anders. Dit kan naar voelen, maar is dus wel normaal. De duur van deze fase is dan ook erg wisselend, afhankelijk van de impact die het verlies heeft op jouw leven en hoe de eerste 2 fases verlopen. Wanneer iemand vastloopt in fase 1 of 2, zal dit ervoor zorgen dat het schakelen en aanpassen van je leven ook nog niet goed lukt.
Fase 4 = Berusting
Wanneer fases 1, 2 en 3 goed doorlopen kunnen worden, komt er uiteindelijk steeds meer berusting. Het is niet iets wat er opeens helemaal is, het groeit. Berusting betekent eigenlijk nooit dat het verlies wordt vergeten en dat er daarmee geen emoties meer zullen zijn. Zeker bij impactvollere verliezen zullen er nog lang momenten zijn waarbij er emotie komt of dat je moet schakelen. Denk hierbij aan grotere life-events. Je hebt bijvoorbeeld een nieuwe baan en beseft je weer even dat je dit heel graag had willen delen met diegene die je (misschien jaren geleden) bent verloren. Op zo'n moment komt het dan weer even terug. En dat is normaal. Het was een moment die je nog niet had aangepast, kan ook niet bij nieuwe momenten. Of een verjaardag of feestdag waarbij diegene altijd gemist zal worden. En dat gemis hoeft ook niet weg, het is ook een teken van de liefde die er is voor diegene. Maar de manier waarop je dat voelt wordt met de tijd vaak wel wat zachter.
Dus ja, de uitdrukking 'tijd heelt alle wonden' is deels waar. Het doorlopen van een rouwproces kost tijd, je kunt het niet haasten. Maar wanneer er sprake is van complexere rouw en/of iemand loopt vast in een fase, dan is tijd alleen vaak niet helpend genoeg. Dan is het goed als daar hulp bij wordt gezocht.
Herken je bijvoorbeeld dit:
- Ik kan moeilijk nee zeggen
- Ik wil wel, maar het gaat niet (meer)
- Mijn relatie loopt niet lekker
- Ik val steeds in dezelfde valkuilen
- Ik blijf vastzitten in negatieve gedachten/patronen
- Ik herken mezelf niet meer
- Ik kan het verlies/trauma maar geen plek geven
- Ik heb last van nachtmerries of flashbacks
- De dokters kunnen maar niets vinden
- Mijn verleden zit me in de weg
- Ik wil verder, maar kom niet vooruit
- Ik snap niet waarom het mij niet lukt
- Het moederschap valt me (erg) zwaar
- Het lukt me niet te genieten (van het ouderschap)