Herfst biedt zijn eigen soort warmte

Zomer is officieel nog een weekje, maar de herfst heeft zijn intrede al wel gedaan. De dagen worden korter, de lucht koeler, meer regen en wind, en de natuur verandert langzaam van kleur.

En waar de een treurt om het einde van de zomer, vieren anderen juist de start van de herfst. En ik moet toegeven, al die herfstaccessoires zien er wel erg gezellig uit. Vroeger kon ik ook wel met tegenzin de zomer zien verdwijnen, maar sinds een aantal jaar heb ik er meer vrede mee. Heb ik meer geleerd mee te gaan in het ritme van de natuur. En voel nu ook echt wel dat buiten kouder is in de herfst, maar toch biedt de herfst ook zeker warmte.

De invloed van de herfst op onze vitaliteit

De natuur werkt cyclisch, en wij als mensen dus net zo goed. Net zoals bomen hun bladeren verliezen en dieren hun energie bewaren en zich klaar maken voor de winter, reageert ons lichaam ook op de veranderende omstandigheden:

• Minder licht: Doordat de dagen korter worden en er minder zonlicht is, maakt ons lichaam minder vitamine D aan. Dat kan invloed hebben op ons energieniveau en ons humeur.

• Vertraagd ritme: Het natuurlijke bioritme verschuift, waardoor we vaak behoefte krijgen aan meer slaap en rust.

• Andere behoeftes: Waar we in de zomer meer zin hebben in lichte, frisse voeding, voelen we in de herfst vaak een verlangen naar warme, voedende maaltijden die ons energie geven.

Veel mensen proberen die signalen te negeren en gaan gewoon in hetzelfde tempo door. Maar juist het luisteren naar deze natuurlijke veranderingen helpt om in balans te blijven met jezelf en met de natuur.

Van binnen naar Buiten

De zomer is vaak vol energie, licht en warmte. We zijn graag buiten en actief (soms tot in de late uurtjes). De zomer verwarmt ons letterlijk van buitenaf en wij zijn van binnenuit actief en naar buiten gericht. In de herfst keert dat wat om. Het wordt koeler buiten en minder licht. Natuurlijk kan je in de herfst ook prachtige wandelingen maken, maar de energie is anders. De aandacht verschuift in de herfst meer naar binnen, binnen in onszelf of binnen ons gezin of naasten.

De les van loslaten

De herfst is hét seizoen van loslaten. Kijk maar naar de natuur: de bomen verliezen hun bladeren en bloemen verdwijnen. Het is zowel het afsluiten van de actieve lente en zomermaanden (die in het teken staan van groeien en bloeien) als het voorbereiden op de winter (juist meer in het teken van herstel, opladen en behouden). Het stelt de natuur in staat om energie te sparen en ruimte te maken voor nieuw leven in de lente.

Ook wij kunnen dit als metafoor gebruiken. De herfst nodigt ons uit om stil te staan bij de vraag: Wat dient me nog, en wat mag ik loslaten? Dat kan gaan over relaties, werk, spullen, gewoontes of overtuigingen.

Loslaten en opruimen geeft letterlijk ruimte – voor rust, herstel en uiteindelijk vernieuwing. Dat kan soms best confronterend zijn, maar het is ook een krachtig moment van bewustwording en vitaliteit.

Verstillen en vertragen

In onze snelle (druk-druk-druk) maatschappij lijken verstillen en vertragen bijna niet meer te bestaan. Het is als een sneltrein zonder tussenstops en zonder eindbestemming; er is altijd wat te doen, te volgen, bij te houden, te moeten... Toch laat de herfst ons zien dat stilte en vertraging een essentieel onderdeel zijn van gezond leven.

• Psychisch: Door meer tijd te nemen (letterlijk even stil te staan) voor reflectie ontstaat er helderheid en meer zelfkennis. Waar wil je energie in blijven steken? Waar niet?

• Fysiek: Rust helpt ons immuunsysteem sterker te worden, iets wat juist in dit seizoen belangrijk is. Alsmaar doorgaan is behoorlijk belastend voor ons systeem.

• Emotioneel: Door stil te staan bij je gevoelens en ze ruimte te geven, ontstaat er meer veerkracht.

Verstilling betekent niet stilstaan. Het betekent bewust vertragen, opladen en jezelf voorbereiden op een nieuwe cyclus.

Gezond blijven in de herfst

Wil je jouw vitaliteit ondersteunen in de herfst? Dit kan je helpen:

1. Creëer rust

   Denk aan een avondwandeling, bewuste momenten zonder telefoon of beeldscherm, het lezen van een boek met een kop warme thee, lekker op de bank onder een dekentje.

   
   

2. Voed je lichaam seizoensgebonden

   Daar waar de natuur ons niet van buiten meer verwarmd, zullen we de warmte op een andere manier binnen moeten halen. Kies voor stoofgerechten en bijvoorbeeld curry's en groenten van het seizoen. Dat ondersteunt je spijsvertering en geeft duurzame energie. Er zijn veel heerlijke herfst recepten te vinden. Neem bijvoorbeeld eens een lekker soep bij de lunch, zo verwarm je jezelf en daarnaast krijgt je extra vitamines binnen.

   
   

3. Luister naar je lichaam

   Ga wat eerder naar bed als je moe bent, of gun jezelf een rustig weekend. Het gaat om het bewust luisteren naar jezelf en het meebewegen met wat je nodig hebt.

   
   

4. Zoek verbinding en warmte

   De herfst is een mooie tijd voor gezelligheid: samen koken, spelletjes spelen, lekker wandelen, een dagje sauna, een goed gesprek of simpelweg samen stil zijn. Verbinding voedt je vitaliteit.

   
   

5. Maak tijd voor reflectie

   Schrijf eens op: wat wil ik meenemen naar de komende maanden, en wat mag ik achterlaten? Dit bewustzijn helpt ruimte te creëren.

   
   

6. Bescherm jezelf

   De herfst is een prachtig seizoen, maar ook het seizoen van meer verkoudheid en ziekzijn. Bescherm jezelf door extra vitamines (groenten van het seizoen zijn daar fantastisch voor!) en houd jezelf goed warm. Bescherm daarbij vooral je hals, nek, borst en buik met een lekkere sjaal of warm vest. Wacht ook niet te lang met je herfst/winterjas.

   
   

7. Frisse lucht

   In de herfst zijn we geneigd meer binnen te blijven. Dat snap ik wel met de kou, wind en regen. De natuur is ook aan het opruimen en dat gaat niet altijd met lekker warm weer... Maar zorgt er wel voor dat je voldoende frisse lucht en direct daglicht krijgt. Zet toch af en toe een raam open en loop even een rondje (er zijn tegenwoordig heel hippe regenjassen). Al dat binnenblijven (zonder frisse lucht, ventilatie en direct daglicht) is heerlijk voor de virussen, maar niet zo lekker voor onze gezondheid.

   
   

Herfst als bondgenoot

Wanneer we de herfst ingaan met weerstand – een periode van kou, donker en minder energie – raken we juist meer uit balans (de winterdip is daar een goed voorbeeld van). Maar wanneer we dit seizoen omarmen en erin meegaan, ontdekken we dat het ons veel te bieden heeft. Het nodigt ons uit om te vertragen, te verstillen en los te laten wat ons niet langer dient.

Vitaliteit gaat niet alleen over meer energie hebben, maar juist ook over meebewegen met de natuurlijke ritmes. De herfst laat ons zien dat in rust en in loslaten een diepe kracht schuilt. En het mag dan misschien geen 25 graden meer zijn, maar in de herfst is ook zeker wel warmte te vinden.