Spanningen en Angsten

In de basis iets heel normaals, iedereen krijgt er af en toe, in meer of mindere mate, mee te maken. Maar wat als deze spanningen en angsten je teveel gaan belemmeren, een obstakel gaan vormen om je leven te leiden zoals jij dit zou willen. Dan heb je wellicht hulp nodig, want het kan complex zijn dat even op te lossen in je eentje.

De 4 Basisemoties

Om wat meer uit te leggen over het hebben van spanningen en angsten, wil ik even met je kijken naar alle emoties. En voor het gemak houd ik het vaak bij vier basisemoties; Blij, Boos, Verdriet en Angst. Iedere emotie hebben we voor een reden, ze hebben alle vier hun eigen rol en functie. Samen met de IK (gewoon jijzelf) vormen ze het team van 5 waarmee je de wereld waarneemt en ervaart. Je kan dit team zien als 4 teamleden (de emoties) en een teamleider (de IK). Ieder teamlid (emotie) ervaart de wereld op zijn eigen manier en reageert ook vanuit die eigen manier. Je ziet dit heel duidelijk bij kleine kinderen. Daar heeft de IK nog niet zo de regie over het team en komen de 4 emoties vaak impulsief en goed zichtbaar naar buiten. Denk aan blij rondfladderen, boos stampen of gaan liggen schreeuwen op de grond en heel hard huilen wanneer iets niet lukt of mag. We krijgen al snel te leren dat dit niet altijd de bedoeling is. Het wordt vaak meteen gesust ('stil maar') of afgeleid. We krijgen te leren dat de Ik ervoor moet zorgen het team in het gareel te houden, dat we ons kunnen beheersen en grip hebben op onze emoties. Het punt is alleen, dat het een illusie is dat we volledig de controle kunnen houden op onze emoties. Ik noem het niet voor niets een team. Innerlijk balans en rust is er wanneer het team in balans en harmonie met elkaar samenwerkt, ieder vanuit zijn eigen rol. Zo hebben ze allemaal hun sterke kanten, maar ook hun valkuilen:

'Blij' ziet de wereld als een plek vol leuke kansen en mogelijkheden, is snel enthousiast en opgewonden en pakt graag aan. De keerzijde van 'Blij' is dat hij het liefste op alles wat leuk lijkt direct ja roept, zonder te bedenken of dat ook verstandig is of goed voor jezelf. Wanneer je stilstaat bij het gevoel Blij, voelt het als een lichte en snelle (vaak fijne) energie. De frequentie van deze energie ligt dus hoog en dat vinden we over het algemeen juist fijn (bij blijheid dan).

'Boos' bewaakt je grenzen, maar is ook passie, ergens vol voor kunnen gaan of kunnen staan. Je principes, normen en waarden en het  bewaken ervan. De benaming 'Boos' past hier eigenlijk niet helemaal goed. Mensen hebben snel een negatieve associatie bij 'Boos'. Ze zien daarin vooral de boosheid, woede en kwaadheid. Wat ervoor kan zorgen dat deze emotie kan worden onderdrukt (wat ik vooral veel zie bij vrouwen), maar daardoor onderdruk je ook al die andere eigenschappen van 'Boos'. Zo kan je bijvoorbeeld moeite krijgen met opkomen voor jezelf of grenzen stellen. Je zou deze emotie daarom misschien beter 'Daadkracht' kunnen noemen bijvoorbeeld. Ergens voor kunnen staan en kunnen gaan. En ja, dat kan ook oplopen tot boosheid en woede, maar dat is maar een onderdeel van deze emotie. Een onderdeel wat ook de keerzijde kan zijn wanneer dat doorslaat en een conflict daardoor kan uitlopen op een gevecht. Het heeft een krachtige, soms explosieve energie, die vooral in je spieren gaat zitten.

'Verdriet' heeft vooral als functie om te verwerken en los te laten. Het is een uitlaatklep. Nadat je iets (een verlies, tegenslag of teleurstelling) hebt kunnen accepteren en volledig kan toelaten voor wat het is, kan je het vervolgens een plek geven of achter je laten (je erin berusten). En dat gaat meestal gepaard met het loslaten van emoties, via verdriet. De energie is vaak wat traag en kan zwaar voelen. De keerzijde is dat het soms eng lijkt, waardoor je ertegen in weerstand kan gaan. Je gaat verdriet dan tegenhouden, maar dat is vermoeiend (als een dijk van zand tegen water). Het zorgt er dan ook voor dat je het verdriet eigenlijk gaat vasthouden ipv loslaten. Zodat verwerken niet goed lukt er een disbalans kan ontstaan in je emoties. Je kan bijvoorbeeld niet meer goed bij je 'blijheid', waardoor 'verdriet' de overhand kan krijgen en je je depressief gaat voelen. 

En dan is daar nog 'Angst', met als grootste functie overleving en behoeden voor gevaar. Alles wat ooit een gevaar voor je is geweest, in welke vorm dan ook (mentaal, emotioneel of fysiek), wordt opgeslagen als een herinnering. 'Angst' beheert als ware je overlevingssysteem/stresssysteem. Altijd alert op op de wereld om je heen, op zijn hoede voor mogelijk gevaar of dreiging. Weerhoud je ervan. En dat is nuttig en enorm nodig. Maar de keerzijde is dat 'Angst' wat ontregelt kan raken. Zeker wanneer er bijvoorbeeld sprake is van (jeugd)trauma. Bij jeugdtrauma's heeft 'Angst' dan al veel dingen opgeslagen die een dreiging waren voor jou als kindje (dit kan zowel als slachtoffer zijn, maar ook als toeschouwer). Heeft daar strategieën op ontwikkelt om je te behoeden voor gevaar en je staande te houden in de situatie. Dingen die voor een klein kindje levensdreigend kunnen voelen (denk aan mishandelingen, maar ook: geen liefde krijgen, niet (genoeg) gezien, gehoord, ondersteund of erkend worden door bijvoorbeeld je ouders) zorgen dan voor sterk ontwikkelde strategieën die op dat moment goed werkte. Denk aan pleasen, controle houden, alles zelf moeten doen, geen hulp meer vragen, acting out, enz. 'Angst' heeft veel herinneringen, maar een beperkt tijdsbesef. Jaren later, als volwassene, leer je de wereld anders zien en begrijpen. Maar 'Angst' denkt nog steeds dat diezelfde dreigingen van vroeger actueel zijn, dus houdt 'Angst' je strategieën ook actief. Strategieën die toen goed werkte, maar nu misschien juist belemmerend zijn. Daardoor komt 'Angst' steeds minder op 1 lijn met de realiteit te staan en raakt 'Angst' dus ontregelt en reageert niet meer passend op actuele situaties.

Ook ontstaat hierdoor een disbalans in het 'Team'. Daar waar de Ik de teamleider zou moeten zijn, de regie heeft en het overzicht kan bewaren, is 'Angst' geneigd dit over te pakken. Dat merk je bijvoorbeeld wanneer je jezelf iets hoort zeggen of doen, terwijl je dat eigenlijk helemaal niet wilt. Omdat 'Angst' je overlevings-/stresssysteem kan beheren, kan hij ook de IK (en de andere emoties) behoorlijk overrulen.​ In noodgevallen is dat heel zinvol, dit kan er dan voor zorgen dat je last krijgt van veel spanningen en angsten, ook op momenten waarop je dat niet wilt of nodig is. Het is dan nodig om het 'Angst-systeem' weer in balans te krijgen. Dit is vaak tweeledig. Aan de ene kant is het helpend om de eventuele trauma's, die het 'Angst-systeem' hebben ontregelt, te gaan verwerken, waardoor 'Angst' de wereld weer reëler kan gaan zien en weer meer in balans komt met jezelf en de andere emoties (= meer innerlijke rust en balans). Daarnaast het overwinnen van de irreële angsten, door ze onder ogen te komen en nieuwe/helpende strategieën ontwikkelen. Succeservaringen helpen 'Angst' weer in balans te komen, doordat hij dan ervaart dat de opgeslagen dreigingen, nu niet dreigend meer zijn. Doormiddel van verschillende technieken is dit goed aan te pakken.

Ervaar jij zelf problemen met 'Angst', zoals spanningen, stress, belemmerende gedachten/gewoontes en lukt het je maar niet dit te veranderen. Dan kan het zijn dat je hier wat ondersteuning bij nodig hebt.

Ik kan je helpen om je angst weer in balans te krijgen, daardoor stress te verminderen. Zodat jij je energie weer kan stoppen in de dingen voor jou belangrijk zijn en daar ook weer van kan genieten (naast het feit dat stress verminderen ook heel goed is voor je gezondheid!).

Wanneer ik iets voor jou kan betekenen, neem dan contact met me op. De contactgegevens vind je op de site.